Γιατί μας τρομάζουν οι κλόουν ~ Υπάρχει επιστημονική εξήγηση

Αλήθεια, γιατί μας τρομάζουν τόσο πολύ οι κλόουν; Υπάρχουν ένα σωρό επαγγέλματα ή μάσκες και αμφιέσεις, προς τι αυτή η “κουλροφοβία”;

Η κουλροφοβία είναι ένας σχετικά σύγχρονος όρος που χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά τη δεκαετία του ’90 και αναφέρεται στη φοβία που έχει ένα άτομο για τους κλόουν. Όσοι τους φοβούνται ονομάζονται κουλροφοβικοί.

Κι αν σου πω ότι υπάρχει επιστημονική βάση από πίσω!;

Η Επιστήμη πίσω από την Κουλροφοβία: Ο Φόβος των Κλόουν

Ένας ξένος που μεταμφιέζεται με πολλά και έντονα χρώματα, με έντονο βάψιμο στο πρόσωπο, με περίεργα μέρη του σώματος και έχει μια τάση για μανιακό γέλιο… Δίνει μάλλον αρκετούς λόγους ώστε πολλοί από εμάς να βρίσκουμε έναν κλόουν ανατριχιαστικό και τρομακτικό.

Μια εμπειρική μελέτη από μια ομάδα στο Knox College στο Ιλινόις, διαπίστωσε ότι οι κλόουν ήταν στην κορυφή της λίστας με τα πιο ανατριχιαστικά επαγγέλματα. Υπάρχει ακόμη και ένας ειδικός όρος για την κατάσταση που έρχεται ένας κουλροφοβικός. Ο κατάλογος των συμπτωμάτων περιλαμβάνει ναυτία, συναισθήματα φόβου, επιταχυνόμενο καρδιακό παλμό και -όπως τα περισσότερα παιδιά μαρτυρούν- πολλά, πολλά δάκρυα.

1. “Το Αυτό”

Η πολύ γνωστή ταινία “Το Αυτό” (the it) είναι το πρώτο πράγμα που μας έρχεται στο μυαλό όταν σκεφτόμαστε κλόουν. Είναι αμερικανικό μυθιστόρημα τρόμου του Στίβεν Κινγκ, που κυκλοφόρησε το 1986. Εξιστορεί τις εμπειρίες 7 παιδιών που ζουν στη φανταστική πόλη Ντέρι, καθώς τρομοκρατούνται από μια οντότητα που εκμεταλλεύεται τους φόβους των θυμάτων της για να συγκαλύψει τον εαυτό της ενώ κυνηγάει τη λεία της. Το Αυτό εμφανίζεται κυρίως με τη μορφή ενός κλόουν για να προσελκύσει το προτιμώμενο θήραμα, το οποίο είναι συνήθως μικρά παιδιά.

Το μυθιστόρημα ασχολείται με θέματα σημαντικά για τον συγγραφέα, όπως τη δύναμη της μνήμης, τη δύναμη της ενωμένης ομάδας, την επίδραση των τραυμάτων της παιδικής ηλικίας στην ενηλικίωση και η υπερνίκηση του κακού μέσω αμοιβαίας εμπιστοσύνης και θυσίας.

Ο Κινγκ δήλωσε ότι την πρώτη φορά που συνέλαβε την ιστορία ήταν το 1978 και άρχισε να δουλεύει πάνω σε αυτήν για τέσσερα χρόνια, από τον Σεπτέμβριο του 1981 έως τον Δεκέμβριο του 1985.

Το μυθιστόρημα κέρδισε το Βρετανικό Βραβείο Φαντασίας το 1987 και συμπεριελήφθη σε αρκετές λίστες των καλύτερων μυθιστορημάτων του αιώνα και της χιλιετίας, ενώ θεωρείται το πιο επιτυχημένο βιβλίο στις Ηνωμένες Πολιτείες για το 1986.

2. Οι κλόουν έχουν σχεδιαστεί για να αναστατώνουν

Σε μια μελέτη του Πανεπιστημίου του Σέφιλντ με περισσότερα από 250 παιδιά ηλικίας από 4 έως 16 ετών, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι μια ηχηρή πλειοψηφία εξέφρασε την αντίθεση των κλόουν να συμμετέχουν στο ντεκόρ του νοσοκομείου. Ο Δρ Penny Curtis, ο οποίος ηγήθηκε της μελέτης, εκπόνησε τα ευρήματα, σημειώνοντας ότι «Μερικοί τα βρήκαν τρομακτικά και άγνωστα».

Σύμφωνα με τον Valérie De Courville Nicol, καθηγητή στο τμήμα Κοινωνιολογίας και Ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο Concordia, αυτό μπορεί να οφείλεται στο ότι οι κλόουν από τη φύση τους έχουν σχεδιαστεί για να αναστατώσουν. Αποκλίνουν από τους κοινωνικούς κανόνες από κάθε άποψη, παραβιάζοντας όλους τους κανόνες όσον αφορά την αποδεκτή συμπεριφορά και εμφάνιση.

«Είναι πολύ συναισθηματικοί και οι αντιδράσεις τους είναι απρόβλεπτες, έντονες και ασυνήθιστες. Αυτή η αστάθεια είναι αυτό που μας εκνευρίζει και μπορεί να οδηγήσει σε κάθε είδους συναισθηματικές αντιδράσεις, από το γέλιο έως τον τρόμο. Ο κλόουν γυρίζει τον κόσμο ανάποδα. Μας δείχνει τι είναι ταμπού, τι υπερασπιζόμαστε ενάντια συναισθηματικά και τι καταπιέζουμε. Αυτό τον καθιστά ισχυρό με θεραπευτική έννοια και ως συσκευή τρόμου», εξηγεί ο De Courville Nicol.

3. Δεν μας αρέσουν τα πράγματα που είναι παράξενα

Ο Σίγκμουντ Φρόιντ (Ο πολύπλοκος Σίγκμουντ Φρόυντ και 6 “παράξενες” αλήθειες) θεωρούσε ότι τα πράγματα που βρίσκουμε παράξενα οικεία συναντώνται ως τρομακτικά, και αναφέρθηκε σε αυτό το φαινόμενο ως “το αλλόκοτο”. Επειδή οι κλόουν είναι αναγνωρίσιμα ανθρώπινα όντα, αλλά τα χαρακτηριστικά τους παραμορφώνονται σε μεγάλο βαθμό -σκέψου την κόκκινη μύτη, τα μεγάλα παπούτσια, το μόνιμο χαμόγελο κ.λπ- μπορούν να χαρακτηριστούν ως παράξενες φιγούρες. Αυτό επιδεινώνεται όταν οι ρόλοι που συνήθως συνδέονται με αυτούς (διασκεδάζοντας άτομα) ανατρέπονται (σκοτώνοντας ανθρώπους).

Άρα ένας κλόουν μπορεί να σε διασκεδάσει μα και… να σε σκοτώσει!

«Ολόκληρη η βιομηχανία ταινιών τρόμου παίζει με το παράξενο. Παίρνει κάτι με το οποίο είμαστε εξοικειωμένοι και το παραμορφώνει ή το τοποθετεί σε παράξενες συνθήκες. Κανονικά, ξέρουμε πως κάτω από το κοστούμι υπάρχει ανθρώπινη σάρκα. Οι κλόουν μεταμφιέζουν την προσωπικότητά τους, καθώς και το υπόβαθρο και τη φωνή τους. Δεν ξέρουμε ποιον αντιμετωπίζουμε, και αυτό τελικά δημιουργεί αβεβαιότητα», εξηγεί ο De Courville Nicol.

4. Ο αγαπημένος ψυχοπαθής της Pop κουλτούρας

Ο κακός κλόουν ως φιγούρα στη λαϊκή κουλτούρα. Εκτός από το The It, οι απαίσιοι κλόουν έχουν καταδιώξει την ασημένια οθόνη σε αμέτρητες μορφές, από το The Dark Knight’s The Joker έως το Killer Klowns From Outer Space.

Πηγαίνοντας πιο πίσω, υπάρχει ο Pagliacci, ο λυπημένος κλόουν που σκοτώνει τη σύζυγό του και ο πραγματικός λυπημένος κλόουν Joseph Grimaldi, του οποίου τα απομνημονεύματα, γραμμένα από έναν νεαρό Charles Dickens, αφηγούνται την ιστορία ενός ανθρώπου που καταστρέφεται για να κάνει το κοινό να γελάσει.

«Εάν έχεις εκτεθεί σε αρνητικές αναπαραστάσεις των κλόουν, είναι πιθανό να δημιουργήσεις αρνητικές συσχετίσεις (πόσο μάλλον ένα παιδί). Είναι η δύναμη του φαινομένου της ποπ κουλτούρας και των συναισθημάτων που φέρνει», λέει ο De Courville Nicol.

Με πληροφορίες από το Reader’ Digest

Δες εδώ: 10 αμερικάνικες ταινίες που στο εξωτερικό.. χάθηκαν στη μετάφραση!