Προ των πυλών το ξεκίνημα της νέας χρονιάς και σκεφτόμουν να γράψω κάτι σχετικό και επιμορφωτικό. Έτσι, μου ήρθε η ιδέα πως θα ήταν μια πολύ χρήσιμη πληροφορία (τουλάχιστον κατά εμέ) να μάθουμε από που πήραν το όνομα τους οι 12 μήνες του χρόνου.

Η απάντηση βρίσκεται κάπου ανάμεσα στους θεούς, τους βασιλιάδες και τους αριθμούς. Και η ιστορία ξεκινάει από παλιά.

Πάμε πίσω…

Πολύ πίσω…

Ήξερες ότι…

Οι 12 μήνες δεν ήταν πάντα 12;

Ιανουάριος

Ο Ιανουάριος δεν ήταν πάντα πρώτος στα ημερολόγιά μας

Για τους αρχαίους Ρωμαίους, το έτος ξεκινούσε τον Μάρτιο και τελείωνε 10 μήνες αργότερα, τον Δεκέμβριο

Το 46 π.Χ., από το ρωμαϊκό έτος έλειπαν ήδη δυο μήνες. Τότε αποφάσισε ο Ιούλιος Καίσαρας να δώσει μια λύση. Επέβαλε ένα νέο ηλιακό ημερολόγιο με διάρκεια 365 μέρες και άλλαξε την ημερομηνία της Πρωτοχρονιάς, από 1η Μαρτίου, στην 1η Ιανουαρίου.

Όταν ο βασιλιάς Πομπίλιος ανανέωσε το ρωμαϊκό ημερολόγιο γύρω στο 690 π.Χ., ονόμασε τον Ιανουάριο από τον διπρόσωπο ρωμαϊκό θεό Ιανό (Janus). Ήταν ο θεός όλων των ενάρξεων και των μεταβάσεων. Απεικονίζονταν συνήθως σε σημεία διαβάσεων, όπως είναι οι θύρες, οι πύλες και οι γέφυρες.  Φαίνεται κατάλληλο για τον πρώτο μήνα του νέου έτους, ενώ θα μπορούσε επίσης να εξηγήσει γιατί ο Ιανουάριος είναι ο πιο δημοφιλής μήνας διαζυγίου!

Φεβρουάριος

Οι αρχαίοι Ρωμαίοι γιόρταζαν πάντα το τέλος του έτους με ένα φεστιβάλ που ονομάζεται “Februa”. Το λατινικό ρήμα “februare” σημαίνει καθαρίζω, εξαγνίζω και οι τελετές ήταν καθαρμών και εξαγνισμών. Όταν ο Βασιλιάς Πομπίλιος ονόμασε τον 12ο μήνα της ρωμαϊκής χρονιάς, επέλεξε τον Φεβρουάριο μετά την περίοδο της γιορτής. Ο μήνας αφιερώθηκε στον θεό του Άδη Φέβρουο και στους νεκρούς.

Μάρτιος

Όπως είπαμε ήδη, ο Μάρτιος ήταν ο πρώτος μήνας του χρόνου και ονομαζόταν Primus. Μετά το 46 π.Χ. ονομάστηκε Μάρτιος αφιερωμένος στον θεό του πολέμου Άρη που στα λατινικά ονομαζόταν Mars. Έτσι, οι Ρωμαίοι τον “βάφτισαν” Martius (Άρειο). Σύμφωνα με τη ρωμαϊκή ιστορία, οι ιδρυτές της Ρώμης, Ρώμος και Ρωμύλος, του έδωσαν αυτό το όνομα προς τιμήν του πατέρα τους και γενάρχη των Ρωμαίων, του θεού Άρη.

Απρίλιος

Η πηγή του ονόματος του Απριλίου έπληξε τους ιστορικούς για αιώνες. Επειδή ήταν ο δεύτερος μήνας στο αρχαίο ρωμαϊκό ημερολόγιο, ορισμένοι ισχυρίζονται ότι ο τίτλος του προέρχεται από τη λατινική λέξη “για το δεύτερο”. Πιστεύεται επίσης, ότι το όνομα συνδέεται με το λατινικό ρήμα “aperio” που σημαίνει “ανοίγω”  στα λατινικά – καθώς ανοίγει ο καιρός και τα λουλούδια ανθίζουν. Ωστόσο, άλλοι εικάζουν ότι ο Απρίλιος πήρε το όνομά του από την ελληνική θεά του έρωτα και της ομορφιάς, την Αφροδίτη.

Μάλλον η αλήθεια βρίσκεται κάπου μεταξύ όλων αυτών, σε συνδυασμό!

Μάϊος

Κατά τον Πλούταρχο η ονομασία του Μάϊου προέρχεται από την ρωμαϊκή θεότητα Maja (Μάγια), της οποίας το όνομα προήλθε από το όνομα της νύμφης Μαίας (τροφός) που ήταν η ομορφότερη από τις Πλειάδες -τις επτά κόρες του Άτλαντα (Ατλαντίδες)- και ήταν μητέρα του θεού Ερμή (αγγελιαφόρος των θεών) στον οποίο ο μήνας αυτός ήταν αφιερωμένος.

Η θεά Μαία ήταν φύλακας της φύσης και των φυτών, γνωστή ως η θεά της γης, οπότε δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι αυτός ο μήνας της άνοιξης φέρει το όνομά της.

Ιούνιος

Οι Ρωμαίοι ονόμασαν τον Ιούνιο από τη θεά Juno (Ήρα), την προστάτιδα του σπιτιού και του γάμου. Η Ήρα παντρεύτηκε τον επικεφαλής ρωμαϊκό θεό Δία και θεωρήθηκε η βασίλισσα των θεών.

Ο Ιούνιος ονομάστηκε επίσης τον πρώτο καλοκαιρινό μήνα, καθιστώντας την ιδανική περίοδο για να παντρευτείς!

Ιούλιος

Επειδή το αρχαίο ρωμαϊκό ημερολόγιο ξεκινούσε με τον Μάρτιο, ο Ιούλιος ήταν ο πέμπτος μήνας του έτους. Έτσι ο μήνας ονομάστηκε κάποτε “Quintilis”, το οποίο μεταφράζεται σε “πέμπτο” στα Λατινικά. Αλλά το 44 π.Χ., ο Ιούλιος μετονομάστηκε προς τιμήν του Ιούλιου Καίσαρα -ο οποίος θεωρείται ένας από τους τρεις μεγάλους στρατηλάτες του αρχαίου κόσμου- που τα γενέθλια του έπεσαν αυτόν τον μήνα.

Αύγουστος

Η πηγή του ονόματος του Αυγούστου είναι παρόμοια με εκείνη του Ιουλίου. Ο Αύγουστος ήταν προηγουμένως γνωστός ως “Σεξτίλια” -“για το έκτο” στα λατινικά- αλλά αργότερα πήρε το όνομά του από τον αυτοκράτορα Οκταβιανό, ο οποίος τιμήθηκε από την Σύγκλητο με το προσωνύμιο Αύγουστος που σημαίνει “σεβαστός”, όταν έγινε αυτοκράτορας της Ρώμης.

Δες εδώ: Μου χρωστάς έναν Αύγουστο

Σεπτέμβριος

Ως τον έβδομο μήνα στο αρχαίο ρωμαϊκό ημερολόγιο, ο Σεπτέμβριος έχει ρίζες από το «septem» που σημαίνει «επτά» στα λατινικά. Δεν έχει αλλάξει όμως το όνομα του, αν και είναι ο ένατος πια μήνας στο ημερολόγιο!

Οκτώβριος

Από το οκτάγωνο έως το χταπόδι, η λατινική ρίζα “οκτώ” είναι κοινή στα καθημερινά μας ακούσματα. Ο Οκτώβριος πήρε το όνομα του ως τον όγδοο μήνα του έτους εκείνη την εποχή. Το 46 π.Χ. με την αλλαγή του ημερολογίου έγινε ο δέκατος μήνας αλλά κράτησε το όνομά του.

Νοέμβριος

Όπως και τους μήνες Σεπτέμβριο και Οκτώβριο, η ιστορία πίσω από το όνομα του Νοεμβρίου είναι εκπληκτικά απλή. Οι Ρωμαίοι ονόμασαν τον ένατο μήνα του ημερολογιακού έτους με τη ρίζα «novem», που είναι ο όρος «εννέα» στα Λατινικά.

Δεκέμβριος

Τουλάχιστον, τα σύγχρονα και τα αρχαία ρωμαϊκά ημερολόγια έχουν κάτι κοινό: Και οι δύο τελειώνουν το έτος με το μήνα Δεκέμβριο!

Ωστόσο, το ρωμαϊκό μοτίβο ονομασίας μηνών με αριθμητική σειρά εξακολουθεί να ισχύει κι εδώ. Ο Δεκέμβριος πήρε τον τίτλο του από τη λατινική λέξη «decem», δηλαδή “δέκα”.

Εσένα ποιος είναι ο αγαπημένος σου από τους 12 μήνες του έτους;

Έλα και στην ομάδα μας Votanistas – Η Ομάδα μας για να μοιραζόμαστε τα μυστικά της φύσης και να κάνουμε παρεούλα

Κάνε like και στη σελίδα μας στο facebook Votanistas για να μη χάνεις τα καινούρια μας άρθρα